overzicht publicaties

Karel Lavrijsen bespreekt archeologische vondsten in Arendonk 

Dat we een Heirbaan hebben, weet elke Arendonkenaar. Maar hebben de Romeinen tastbare bewijzen achtergelaten die getuigen van een verblijf in onze gemeente?

13.000 jaar geleden woonden er al mensen in Arendonk in de Korhaan. Het was niet zo dat die mensen hier ononderbroken leefden tot vandaag. Bij koude periodes trokken ze naar oorden met een milder klimaat. Maar ze kwamen wel steeds terug. Een tijdslijn van de prehistorie tot zo’n 1500 jaar geleden, laat zien dat in Arendonk en omgeving, mensen steeds sporen hebben nagelaten.

Een belastingslijst vooral interessant voor genealogen

in het oud archief van Arendonk bevindt zich een handgeschreven partituren-boek.

Michiel Crols doodt uit zelfverdediging Willem Van Herck - wat volgt is een zeer uitgebreid onderzoek

een akte waarin de hoofdschout van Arendonk geld leent en verscheiden gronden als onderpand geeft

de volkstellinglijst van Arendonk 1751 volledig getranscribeerd en geanalyseerd

Francis Van Reeth een geweldenaar uit Boom houdt Arendonk in een angstgreep - en hoe Arendonk zijn problemen oplost

hoe werd er aan onderwijs gedaan in de periode van de Hollandse overheersing ?

In 1818 worden door de Nederlandse koning Willem I

de “Maatschappij van Weldadigheid” opgericht. Onder andere in Merksplas werd een kolonie gesticht. Welke Arendonksenaars kwamen daar zoal terecht?

de processen verbaal vertellen telkens een verhaal over diverse onderwerpen, en geven een mooi beeld van het dagelijkse leven. Met naam-index voor genealogen. 

Hoe de Arendonkenaars het de Nederlandse koning Willem I moeilijk maakten om zijn wet over de nieuwe grens te tekenen. De herontdekking van een verdwenen grensweg.

In de periode 1845-1846 wordt het deel van Dessel tot Turnhout van het kanaal Dessel-Schoten  gegraven. Het kanaal gaat een grote invloed hebben op het dagelijkse leven in Arendonk.

Turf was lang de brandstof van de gewone man. In Arendonk werd al vanaf de 13^de eeuw turf gedolven. Bij het graven van het kanaal in 1846 werden de turfvelden aan het Goor in twee gesneden, waardoor het delven van turf moeilijk werd. Toch werd nog turf voor brandstof gedolven tot de Tweede Wereldoorlog, toen steenkool schaars was. Het ganse verhaal kan je lezen in deel 2 over de rol van de vaart in het leven van de Arendonkenaars.

In 1872 werd de dynamietfabriek van Arendonk, een unieke fabriek in België, opgericht. Tot 1964 zal het één van de belangrijkste werkgevers van Arendonk zijn.

Beoordeling van het boek “Geschiedenis van de dynamietfabriek van Arendonk van 1872 tot de sluiting. De mythes ontmijnd”, door de experts van ETWIE, de expertisecel voor technisch, wetenschappelijk en industrieel erfgoed, gevestigd in het Industriemuseum van Gent

Reacties van lezers.

In 1904 kreeg Arendonk een nieuwe kerk. De oude kerk werd afgebroken en het kerkhof rond de kerk werd verplaatst naar de Kloosterbaan.

De sigarenmakers van Arendonk waren pioniers voor de invoering van het socialisme in het arrondissement Turnhout. De verkiezingsstrijd in 1921 verliep dan ook erg bitsig. 

Door de dodendraad op de vaartdijk in de Eerste Wereldoorlog, werden de bewoners achter het kanaal afgescheiden van de rest van de gemeente Arendonk. Het betekende de geboorte van een nieuwe parochie, De Vrij.

Een kanaal vormt steeds een geografische hindernis voor oorlogvoerenden partijen. Dat was zo bij de inval in mei 1940 toen de Belgisch/Franse troepen erin slaagden aan het kanaal in Arendonk de opmars van de Duitsers een tijdje te vertragen. Dat was ook zo tijdens de bevrijding. Toen was de aanwezigheid van het kanaal op Arendonks grondgebied zo mogelijk nog meer bepalend voor het verloop van de gevechten: de betrokken legers, de intensiteit van de gevechten en het verloop van de bevrijding waren verschillend voor wie voor of achter het kanaal woonde.

Het Lam Gods van de gebroeders Van Eyck stond hoog in het lijstje van kunstwerken die Adolf Hitler in bezit wou krijgen. In een eerste deel wordt beschreven hoe onder toezicht van Hiltler himself het beroemde schilderij vanuit het Franse Pau naar nazi-Duitsland werd overgebracht..

Het schilderij van het Lam Gods heeft een bewogen leven achter de rug. Na de roof van het schilderij door de Duitsers in 1942, komt het schilderij in 1945 met behulp van de Amerikanen, terug naar Gent.

Amper 15 jaar na de Tweede Wereldoorlog keurde de Arendonkse gemeenteraad de vestiging van een Munitionshauptdepot ofwel de “Duitse Basis” op zijn grondgebied goed. Met het einde van de Koude Oorlog in 1989, kwam er ook een einde aan de Duitse Basis in 1994. Na vele jaren politieke discussie werd uiteindelijk in 2001 beslist om de voormalige gebouwen in te richten voor opvang van vluchtelingen.