LITTEKENS VAN BANGE DAGEN
Een fietsroute ontwikkeld door AWEG Arendonk en HWR Reusel langs markante punten refererend aan Wereldoorlog II en 80 jaar bevrijding daarvan.
Vrijheid Blijheid
Vrijheid Blijheid.
Men kan alleen maar blij zijn als men vrij is. Denken, zeggen en doen wat we zelf willen, zijn kernwaarden die vrijheid bepalen.
Zelf een keuze mogen maken in geloof, meningsuiting en vereniging behoren tot de vrijheidsrechten. De geschiedenis heeft ons geleerd dat er helaas telkens weer mensen en groeperingen zijn die menen anderen die rechten te kunnen ontnemen. Nazi-Duitsland is daarvan het meest recente voorbeeld voor onze regio. Met machtsvertoon en oorlogsgeweld werden grote delen van Europa bezet waaronder België en Nederland.
Eind september begin oktober1944 werd de regio rondom Arendonk en Reusel bevrijd van het juk van nazi-Duitsland. Het ging gepaard met een hevige strijd, slachtoffers en verwoestingen, maar de vrijheid werd herwonnen. In 2024 - tachtig jaar na de bevrijding -ontstond het initiatief om enkele gebeurtenissen van toen te verbinden met een fietsroute welke de grens overschrijdt tussen België en Nederland. Je bent vrij om die grens, al dan niet, te overschrijden, vrij om te kijken en vrij om te luisteren naar de gebeurtenissen uit die hevige periode. Met waardering en ontzag, voor al diegene die met een moedige strijd de vrijheid herwonnen hebben, kunnen wij nu genieten van een vredig Kempisch landschap en even stilstaan bij “Littekens van bange dagen”.
Veel fietsplezier, vrij en blij.
Arendonk-Reusel
Overzicht van de littekens op Belgisch grondgebied.
Litteken 11: baan Postel-Reusel: start van bevrijding van Arendonk
Vanaf de weg Postel-Reusel startte de bevrijding van Arendonk.
Audio. Litteken 11 start bevrijding van Arendonk.
Litteken 12: abdij van Postel
De abdij van Postel was in september 1944 eerst het hoofdkwartier van de Duitse elite-eenheid Fallschirmjägerregiment 6. Tijdens de gevechten op de Voorheide had het Engelse 2nd Battalion Monmoutshire er zijn hoofdkwartier.
Audio. Litteken 12 Abdij van Postel.
Litteken 13: herdenkingskruis aan de dynamietfabriek
Op deze plaats werden in september 1944 de slachtoffers begraven die vielen tijdens de bevrijding: de piloten van de Dakota die op de terreinen van de dynamietfabriek neerstortte, Michael Tony Ades en George Kenneth Dorville, 15 Engelse militairen die sneuvelden bij de gevechten op de Voorheide en de 4,5 maanden oude Gerard Koninckx, die stierf door ontbering tijdens de gevechten aan de Grens.
Audio. Litteken 13 herdenkingskruis dynamiet.
Litteken 14: monument op de vaartdijk
In 2019 werd op de vaartdijk een monument geplaatst ter gelegenheid van de 75-jarige verjaardag van het einde van de Tweede Wereldoorlog.
Audio. Litteken 14 Monument op de vaartdijk.
Litteken 15: crash in de Watering
In de nacht van in de nacht van 14 op 15 juli 1944 stortte op de Wateringen een Duits legertoestel neer.
Audio. Litteken 15 crash vliegtuig Wateringen.
Litteken 16: Bunker aan brug 3
Brug 3, gelegen aan de weg Arendonk-Postel, werd opgeblazen door de Belgische genie in mei 1940. Hier staat nog een verdedigingsbunker die deel uitmaakte van de vooruitgeschoven stelling.
Audio. Litteken 16 bunker aan brug 3.
Litteken 17: Onderduikplaats De Horst
Op 17 september 1944 stortte in Retie een Amerikaanse Douglas C47 neer met aan boord 4 bemanningsleden en 18 paracommando's. Deze werden opgevangen door het Arendonks verzet.
Audio. Litteken 17 onderduikplaats Den Horst.
Litteken 18: een V2 stort neer in de Most
Op 16 januari 1945 om 15 h stortte een V2 neer in de Most. Door de ontploffing van de raket werd een put van 5 m diep en 10 m diameter geslagen. Er vielen geen gewonden. Wel was er glasschade.
Audio. Litteken 18 V2 stort neer in de Most.
Litteken 19: crash van een Halifax in de Broekstraat
In de nacht van 24-25 mei 1944 stortte een Halifax MZ 623 van het 76ste sqd neer in de Broekstraat.
Audio. Litteken 19 crash in de Broekstraat.
Litteken 20: monument op het marktplein
Sinds 7 september 1919 siert het standbeeld voor de gesneuvelden en oorlogsslachtoffers van beide wereldoorlogen het marktplein van Arendonk.
Audio. Litteken 20 monument op het marktplein.
Litteken 21: begraafplaats klooster 2 ontmijners
Op deze plaats in de tuin van het klooster van de zusters Franciscanessen werden in oktober 1944, 2 Engelse ontmijners tijdelijk begraven.
Audio. Litteken 21 begraafplaats ontmijners klooster
Litteken 22: kerkhof centrum graf Le Cras
Na de tweede wereldoorlog werd de Arendonkse begraafplaats erkend als "Commonwealth War Cemetry", een onderdeel van de naoorlogse begraafplaatsen voor Britse soldaten.
Audio. Litteken 22 graf Harold Le Cras.
Litteken 23: kerkhof van de Voorheide
Op de begraafplaats van de Voorheide waar we ons nu bevinden liggen de zes van de acht gefusilleerde die op 3 september 1944 aan de quarantainestallen aan de Grens werden neergeschoten.
Audio. Litteken 23 kerkhof Voorheide.
Litteken 24: bunker onderaan brug 5
Deze bunker werd waarschijnlijk gebruikt door de Belgische genie voor het dynamiteren van brug 5 in mei 1940.
Audio. Litteken 24 bunker onderaan brug 5.
Litteken 25: bevrijding van Arendonk
De bevrijding van Arendonk startte op 23 september 1944. Achter het kanaal rukte het 2nd Battalion Monmouthshire Regiment op naar de baan Arendonk-Reusel. Hevige gevechten braken uit met de Duitsers die zich verschanst hadden in de bossen ten noorden van de baan. Op 24 en 25 september vonden de hevigste gevechten plaats en sneuvelden 18 Engelse soldaten. Tijdens de bevrijding van het gedeelte van Arendonk voor brug 5 hebben geen echte gevechten plaatsgevonden. Wel werd het centrum van Arendonk geregeld beschoten door de Duitse artillerie die zich in Reusel bevond. Daarbij viel één burgerslachtoffer. In de nacht van 2 op 3 oktober trokken de Duitsers zich volledig terug tot boven Baarle-Hertog. Op 3 oktober 1944, na 4 jaar en 5 maanden was Arendonk eindelijk volledig bevrijd van de Duitse bezetter.
Audio. Litteken 25 de bevrijding van Arendonk.
Litteken 26. brug 5
Brug 5 speelde een belangrijke rol in de krijgsverrichtingen aan het kanaal.
Audio. Litteken 26 brug 5 in WOII.
Litteken 27: crashes op de Roest en de Langschelpen
Op 2 juni 1942 stortte hier in de buurt een bommenwerper neer.
Op 11 februari 1945 stortte hier iets verder, ter hoogte van de Langschelpen, een vliegend bom, een V1, neer.
Audio. Litteken 27 crashes de Roest en Langschelpen.
Litteken 28: herdenkingsmonument aan de Grens
Het herdenkingsmonument waar we ons hier bevinden werd geschonken door het Rode Kruis Arendonk en herinnert aan de fusillade van 8 burgers door terugtrekkende Duitse militairen aan het einde van de Tweede Wereldoorlog.
Een 100-tal meter van het monument stortte in de nacht van 26 op 27 juni 1944 een Duitse nachtjager neer.
Audio. Litteken 28 herdenkingsmonument aan de Grens.